Historia i współczesność protestantyzmu w mieście Kopernika
Odkryj bogatą historię protestantyzmu w Toruniu sięgającą 1520 roku oraz poznaj wspólnoty protestanckie aktualnie działające w naszym mieście.
Poznaj społeczności protestanckie aktualnie działające w Toruniu
Interaktywna mapa pokazująca lokalizacje kościołów protestanckich w Toruniu
Aktywne organizacje protestanckie w Toruniu
Chrześcijańskie Stowarzyszenie Akademickie (ChSA) jest ogólnopolską organizacją pozarządową, zrzeszającą studentów i młodych absolwentów wyższych uczelni, którzy utożsamiają się z wartościami wynikającymi z Pisma Świętego.
Adres: ul. Grudziądzka 5/7, 87-100 Toruń
Opiekun: dr hab. Anna Bartkiewicz, prof. UMK
Strona: chsa.org.pl
Fundacja zajmująca się rozprowadzaniem publikacji o tematyce biblijnej i działalnością wydawniczą chrześcijańską.
Adres: ul. Myśliwska 2, 87-100 Toruń
Telefon: 56 692-68-69
Rachunek bankowy: Bank Pekao S.A. 74 1240 1936 1111 0010 9110 9029
Strona: fewa.pl
Fundacja Świadome Chrześcijaństwo skupia się na zaspokajaniu duchowych potrzeb chrześcijan, szczególnie w społecznościach ewangelicznych, poprzez przybliżanie klasyków chrześcijańskiej duchowości. Ich celem jest nauczanie i wychowanie na podstawie zasad życia duchowego objawionych w Biblii i praktykowanych przez chrześcijańskich pasterzy.
Strona: www.swch.pl
Forum współpracy Kościołów protestanckich o charakterze ewangelikalnym działających na terenie Torunia. Jedną z inicjatyw Przymierza są wspólne obchody corocznego Święta Reformacji.
Członkowie:
Celem towarzystwa jest kultywowanie i upowszechnianie kultury ewangelickiej, umacnianie w społeczeństwie Polskim zasad tolerancji religijnej i pluralizmu wyznaniowego, wspieranie interesów i utrwalanie dobrego imienia ewangelików w Polsce, zapoznawanie społeczeństwa Polskiego z tradycjami reformacji i znaczeniem kościołów ewangelickich w rp, pielęgnowanie więzi wśród społeczności ewangelickiej w warunkach diaspory.
Adres: ul. Strumykowa 10, 87-100 Toruń
Pierwsze przejawy reformacji w Toruniu. Dekret Zygmunta I Starego zakazujący pism reformacyjnych świadczy o rozprzestrzenianiu się nowych idei religijnych w mieście.
Pierwsze oficjalne nabożeństwo ewangelickie po przyjęciu Wyznania Augsburskiego. Data ta oznacza oficjalne przyjęcie protestantyzmu przez miasto Toruń.
Założenie Gimnazjum Miejskiego, które w 1598 roku zostanie podniesione do rangi Akademickiej. Ważny ośrodek edukacji protestanckiej.
Wspólny synod generalny luteranów, kalwinistów i braci czeskich. Ważne wydarzenie dla jedności protestanckiej w regionie.
Historyczne spotkanie ekumeniczne protestantów i katolików, próba porozumienia między wyznaniami.
Protestantyzm w Toruniu przeżywał coraz większe trudności. W 1667 roku protestanci utracili kościół św. Jakuba.
Krwawy tumult toruński - tragiczny konflikt religijny, który zakończył się egzekucjami i osłabieniem pozycji protestantów w mieście.
Budowa nowego zboru ewangelickiego na Rynku Nowomiejskim.
Pierwszy chrzest odbył się w 1890r. Rozwijająca się wspólnota była początkowo placówką Zboru w Inowrocławiu. Samodzielny Zbór Toruński ukonstytuował się 5 kwietnia 1901r. z liczbą 153 członków. Pierwszym pastorem Zboru został Karl Burbulla.
Pierwsi adwentyści przybyli do Torunia z Bydgoszczy po 1901 roku. Zbór powstał w 1904 roku. Pierwszymi wiernymi byli Niemcy, którzy odeszli z Kościoła ewangelickiego. Po 1920 roku w Toruniu mieszkali adwentyści narodowości niemieckiej i polskiej. Liczba wyznawców spadła w 1920 roku, po przyłączeniu Torunia do Polski.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w Toruniu ponownie rozwinęła się działalność protestancka. Powstała nowa parafia ewangelicko-augsburska.
Zbór Ewangelicznych Chrześcijan w Toruniu rozpoczął działalność pod koniec lat siedemdziesiątych. Pierwsze nabożeństwo zorganizowane przez niewielką grupę chrześcijan odbyło się w listopadzie 1979 w domu państwa Tołwińskich.
Pod koniec lat 80. XX w. powstał (obecnie nie istniejący) niezależny Kościół Chrześcijański w Toruniu. Po wielu dynamicznych zmianach, na początku lat 90, wyłoniły się z tego zboru społeczności: niesformalizowana grupa, nawiązująca do ideałów tzw. Kościoła braterskiego i Kościół „Chrystus dla Wszystkich”, część członków społeczności zasiliła też szeregi Kościoła Zielonoświątkowego.
Adam Gutsche, został wysłany przez Zbór Gdański, by reaktywować kościół baptystów w Toruniu.
We wrześniu 1994 zostaje powołany punkt misyjny, przekształcony miesiąc później w filię Kościoła Zielonoświątkowego w RP, na bazie której 20 listopada 1996 utworzono samodzielny Zbór.
21 stycznia 1998 - prawie sto lat po powstaniu pierwszego zboru baptystycznego w Toruniu, po ponad 40-letniej przerwie w jego istnieniu, Rada Kościoła znów powołała Zbór Kościoła Baptystów w Toruniu.
W XXI wieku do grona społeczności protestanckich dołączył Kościół Boży w Toruniu. Zaś pod szyldem: Kościół Dla Torunia “Freedom”, swoją pracę rozpoczął drugi Zbór Kościoła Zielonoświątkowego. Od niedawna w Toruniu swojego miesca szuka Społeczość będąca częścią Zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów K5N z Poznania. W ostatnim czasie powstał też Kościół Chrześcijan Baptystów - Filadelfia, skupiający się na pracy wśród wierzących z Ukrainy i korzystający gościnnie z budynków Zborów Exodus.
W XVI-XVII wieku Toruń był miejscem, gdzie na przyjaznym gruncie spotykały się różne wyznania protestanckie - luteranie, kalwini, bracia czescy i mennonici. Był to chlubny wyjątek w ówczesnym świecie, gdzie zazwyczaj panowała nietolerancja religijna.
Protestancka Akademia Toruńska była jedną z najważniejszych uczelni protestanckich w Polsce. Działała od 1598 do 1793 roku i kształciła elity protestanckie z całego regionu.
Za czasów burmistrza Henryka Strobanda (przełom XVI i XVII wieku) protestantyzm w Toruniu przeżywał swój złoty okres. Stroband wspierał rozwój kultury i nauki protestanckiej.
Kościół św. Szczepana zbudowany w 1904 roku jest najstarszym zachowanym kościołem protestanckim w Toruniu i jedynym z ciągłością historyczną sięgającą 1557 roku.
W Toruniu działają przedstawiciele wielu denominacji protestanckich: luteranie, baptyści, zielonoświątkowcy, adwentyści, ewangelikalni i inne wspólnoty.
Współczesne zbory protestanckie w Toruniu prowadzą nabożeństwa nie tylko w języku polskim, ale także w rosyjskim i ukraińskim, służąc różnorodnym społecznościom.
Dawny kościół ewangelicki na Rynku Nowomiejskim, zbudowany w latach 1818-1824 według projektu z pracowni Karla Friedricha Schinkla, obecnie służy jako siedziba Fundacji TUMULT i sala kinowa.
Rewizja protestanckiej Biblii gdańskiej z 1632 roku. Tekstem źródłowym była sama Biblia gdańska. Zadaniem nowego przekładu było dostosowanie jej do współczesnego odbiorcy, jednocześnie nie ingerując w przekaz. Pracę nad rewizją zainicjowała, założona w Toruniu, Fundacja Wrota Nadziei. Aktualnie działalność fundacji skupia się na druku i dystrybucji UWG.
Ewangelikalny przekład Nowego Testamentu i wybranych ksiąg Starego Testamentu, którego pierwsze wydanie (wówczas sam NT) ukazało się jesienią 2017 roku. Wydawcą przekładu jest Fundacja Świadome Chrześcijaństwo z Torunia. W skład komitetu redakcyjnego wchodzili: Michał Basiewicz, Karol Czarnowski, Waldemar Kułakowski oraz Karol Zieleźnik, a konsultantem w zakresie przekładu ksiąg hebrajskich był pastor Piotr Zaremba.